VAN CLEEF & ARPELS

นับจากค.ศ. 1906 Van Cleef & Arpels สรรค์สร้างเครื่องประดับ และเครื่องบอกเวลา อันรวมทั้งนาฬิกาข้อมือ และนาฬิกาตั้งโต๊ะหลากแบบมากมายเพื่อทำหน้าที่อย่างเที่ยงตรงให้แก่เหล่าลูกค้า ไม่ว่าจะภายในบ้าน หรือยามอยู่นอกบ้านระหว่างวัน ผลงานแต่ละชิ้น แต่ละรุ่น คือบทสรุปแห่งความวิจิตรประณีต ควรค่าต่อการเป็น “เครื่องประดับบอกเวลา” หรือ Jewels Telling Time อย่างแท้จริง

เพื่อย้อนรอยมรดกทางงานสร้างสรรค์อันมิอาจประเมินค่าดังกล่าว ระหว่างวันที่ 28 เมษายนถึง 9 พฤศจิกายน ค.ศ. 2025 เมซงได้จัดนิทรรศการ Precious Jewels Telling Time ขึ้นที่ Les Jardins Secrets by Van Cleef & Arpels หรือ “สวนลับแห่ง Van Cleef & Arpels” ภายในอาเขตของโรงแรมราฟเฟิล ประเทศสิงคโปร์ (The Raffles Hotel Singapore) เปิดโอกาสให้ผู้สนใจ และแวะมาเยือนได้ดื่มด่ำไปกับประวัติศาสตร์แห่งความเป็นเลิศของเมซงผ่านบรรดาผลงานชิ้นสำคัญ ซึ่งถูกคัดเลือกมาอย่างพิถีพิถันจากคอลเลกชันผลงานมรดกหรือ patrimonial Collection ของ Van Cleef & Arpels

ระหว่างทศวรรษ1920 ผลงานสร้างสรรค์หลายชิ้นของ Van Cleef & Arpels ล้วนอาศัยรูปทรงเรขาคณิตร่วมกับลวดลายงามสง่า ละเมียดละไมในการออกแบบตามวิถีอลังการศิลป์หรือ Art Deco ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นแนวทางศิลปะยุคใหม่ ตัวแทนความทันสมัย อันมีวิวัฒนาการอย่างต่อเนื่องตลอดทศวรรษ 1930 ดังปรากฏให้เห็นจากลูกเล่นการจัดสัดส่วนเชิงองค์ประกอบแบบศิลปะนามธรรม (abstract) บนเนื้อทองคำสีเหลือง รองรับงานฝังรัตนชาติลงร่องร่องรูปดาวอันโดดเด่น

นาฬิกาข้อมือที่เมซงสรรค์สร้างตลอดทศวรรษ 1950 คือหลักฐานยืนยันการกลับมาของกระแสความนิยมเครื่องประดับเพชรน้ำบนตัวเรือนโลหะสีเงินอย่างทองคำสีขาว และแพลทินัมหรือ White Jewelry ซึ่งล้วนจรัสประกายเลอค่าในยามค่ำคืน ขณะที่ทองคำสีเหลืองถูกนำมาใช้รองรับงานออกแบบอันได้รับอิทธิพลจากโลกของแฟชันการแต่งกายผ่านรายละเอียดแม่ลายหรือ “โมทิฟ” จำลองแบบศิลปะการมัดปม ผูกเงื่อน, โบว์ผ้าอัดพลีท รวมถึงฟั่นด้ายเป็นสายเกลียว อีกทั้งยังมีการพัฒนาเทคนิคแบบต่างๆ สำหรับใช้กับทองคำสีเหลืองดังกล่าวนี้อย่างต่อเนื่องนับแต่นั้นมากว่าหลายทศวรรษ ไม่ว่าจะเป็นงานฝีมือขัดผิวขึ้นเงาราวกระจก, งานถักด้ายทอง หรือลูกปัดทองร้อยสายเป็นขดเกลียว และเกลียวเปีย

ในแผนกจัดเก็บตัวอย่างผลงานชิ้นสำคัญทางประวัติศาสตร์ของเมซง เครื่องประดับบอกเวลาหลายต่อหลายชิ้นหาได้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เล่าเรื่องราวอันเกี่ยวกับกระแสความนิยม หรือแนวทางศิลปะในแต่ละยุคสมัย หากยังเป็นตัวแทนอัจฉริยภาพอัศจรรย์ในการใช้ความคิดสร้างสรรค์ผลงานเลอค่าเหนือความคาดหมายอย่างมิอาจหาใดทัดเทียม

เข็มกลัดปกเสื้อซ่อนเวลา (Lapel watch)
ผลงานปีค.ศ. 1923
ตัวเรือนแพลทินัม ตกแต่งรายละเอียดด้วยนิลกาฬ, แก้วประพาฬ และเพชร
Van Cleef & Arpels Collection

เครื่องประดับซึ่งหาได้ทำหน้าที่แค่บอกเวลาจากงานออกแบบอันงดงาม มอบความสะดวกง่ายดายในการใช้ประโยชน์เพียงพลิกกลับหันด้านหน้าปัดตัวเลขให้ปรากฏชิ้นนี้ คือการนำรูปแบบนาฬิกาแขวนเข็มกลัดปกเสื้อ ซึ่งเป็นเครื่องประดับยอดนิยมระหว่างศตวรรษที่ 17 ถึง 18 มารังสรรค์ร่วมกับสายโซ่สำหรับร้อยตัวเรือนนาฬิกาพกกับเข็มขัด ก่อกำเนิดนวัตกรรมเครื่องประดับรูปแบบเข็มกลัดซึ่งกำลังเป็นแฟชันระหว่างช่วงต้นศตวรรษที่ 20 นี่คือ “เข็มกลัดปกเสื้อซ่อนเวลา” หรือ lapel watch ประดิษฐกรรมล้ำสมัยจาก Van Cleef & Arpels สำหรับเติมเต็มความหรูหราให้แก่ชุดเสื้อ-กระโปรงติดกัน หรือเสื้อโค้ตได้ตามความต้องการของผู้เป็นเจ้าของ

และเพราะเข็มกลัดปกเสื้อซ่อนเวลาหลายต่อหลายรุ่นได้ถูกสรรค์สร้างขึ้นช่วงต้นศตวรรษที่ 20 ความละเมียดละไมในการใช้เส้น และรูปทรงเรขาคณิตร่วมกัน จึงสะท้อนให้ประจักษ์ถึงแนวทางอลังการศิลป์หรือ Art Deco จุดเริ่มต้นยุคใหม่ของแวดวงศิลปะ อีกทั้งยังเป็นบทเติมเต็มมิติทรงสะโอดสะอง เพรียวบางของเสื้อผ้าที่ผู้หญิงสมัยนั้นนิยมชมชอบเป็นอย่างยิ่ง

นาฬิกาพกนักเวทย์จีน (Chinese Magician pocket watch)
ผลงานปีค.ศ. 1927
ตัวเรือนทองคำสีเหลืองประกอบโลหะทองผสมออสเมียร์ ตกแต่งรายละเอียดด้วยมรกต, ทับทิม, ไพลิน, หินไข่นกการเวก และงานลงยา
Van Cleef & Arpels Collection

นาฬิกาพก “นักเวทย์จีน” หรือ Chinese Magician pocket watch ถือเป็นผลงานเครื่องบอกเวลาชิ้นสำคัญยิ่งในประวัติศาสตร์ความสำเร็จของ Van Cleef & Arpels สืบเนื่องจากการเป็นตัวแทนแรงบันดาลใจจากบูรพาอารยะ อีกทั้งยังเป็นการเริ่มนำระบบหุ่นกลมาใช้ในกระบวนการสร้างสรรค์

ขณะที่ตัวเรือนทรงกลมเป็นงานประกอบทองคำสีเหลืองกับโลหะทองผสมแบบโบราณชนิดหนึ่งซึ่งเรียกว่า “ออสเมียร์” (osmior) บนพื้นหน้าปัดคือประติมากรรมทองคำสีเหลืองหล่อแบบรูปนักบวชหรือนักเวทย์จีนนั่งขัดสมาธิอยู่บนฐานอาสนะ สวมเครื่องแต่งกายประดับลายดอกไม้ฝังหินไข่นกการเวกหรือเทอร์คอยซ์กับไพลินร่วมกับสร้อยคอยาวร้อยลูกประคำทับทิมกับมรกต ทั้งหมดล้วนเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของเมซงในการนำรัตนชาติเลอค่าต่างสีมาใช้เล่าเรื่องราวได้อย่างแยบคาย

นอกจากจะอาศัยงานออกแบบแนวประติมานวิทยาแล้ว กลไก ‘วาดแขนบอกเวลา’ หรือ arms in the air ยังถือเป็นลูกเล่นบุกเบิกระบบคู่เข็มย้อนกลับ (double retrograde) กับการใช้ตัวเลขรองรับระบบตีเข็มย้อนกลับ เปิดมิติใหม่ให้กับแวดวงเครื่องบอกเวลา และกลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของคอลเลกชันนาฬิกาข้อมือกลไกซ้อนระบบ Poetic Complications ในปัจจุบัน

กำไลข้อมือซ่อนเวลา (Secret wristwatch) ปีค.ศ. 1946
ตัวเรือนทองคำสีเหลืองประกอบทองคำสีขาวประดับไพลินและเพชร
Van Cleef & Arpels Collection

นับจากเปิดบูติกขึ้น ณ จัตุรัสว็องโดม แฟชันการแต่งกาย และศิลปะทางการตัดเย็บถือเป็นหนึ่งในแหล่งกำเนิดแรงบันดาลใจสำคัญทางการสร้างสรรค์ของ Van Cleef & Arpels อีกทั้งยังเป็นที่ระลึกถึงความสำคัญของปารีสในฐานะ “นครหลวงแห่งแฟชัน” นอกจากจะเป็นสถานที่ให้กำเนิดของเมซง

ตลอดหลายต่อหลายปีที่เมซงรังสรรค์คุณลักษณ์ลื่นไหลไหวพลิ้วของผืนแพรพรรณมาสู่ทองคำ และโลหะเลอค่านานาชนิด ก่อกำเนิดเป็นผลงานสร้างสรรค์งามสง่า อยู่เหนือกระแสความนิยมทางยุคสมัย เช่นเดียวกับลูกเล่นรายละเอียดอ่อนช้อยจำลองแบบแถบริบบิน, ศิลปะมัดปม, สไตล์การผูกเงื่อน และพู่ระย้า ที่ร่วมกันเติมเต็มความหรูหราตระการตาได้อย่างละเมียดละไม

สำหรับกำไลข้อมือซ่อนเวลาเรือนนี้ คือบทสะท้อนถึงแรงบันดาลใจจากศิลปะการแต่งกายผ่านงานออกแบบรูปลักษณ์ “โบว์หูกระต่าย” ทวีความเลอค่าด้วยงานฝังไพลินตัดเฉดกับเพชรน้ำบนตัวเรือนกรอบหน้าปัดทองคำสีเหลืองกลมกลืนกับโครงสร้าง “ปล้องท้องงู” ของวงกำไล เทคนิคซึ่งเมซงเริ่มนำมาใช้กับตัวเรือนทองคำสีเหลืองมาตั้งแต่ทศวรรษ 1930

ตลอดเวลาอันยาวนาน ศิลปะแห่งการหักมุม หรือลูกเล่นสร้างเซอร์ไพรส์ ชวนพิศวงเหนือความคาดหมาย ได้กลายเป็นธรรมเนียมทางการสร้างสรรค์เครื่องประดับซ่อนเวลาหรือ secret watch ของ Van Cleef & Arpels ด้วยความแยบคายในการซ่อนหน้าปัด บรรดาเครื่องประดับประดิษฐกรรมแห่งความงามสง่า อำนวยให้เจ้าของผู้สวมใส่สามารถ “ลอบดูเวลา” ได้อย่างแยบยล ให้ทุกวินาทีเป็นความลับส่วนตัวอย่างแท้จริง

กำไลข้อมือซ่อนเวลา (Secret wristwatch) ปีค.ศ. 1947
ตัวเรือนทองคำสีเหลืองประดับเพชร
Van Cleef & Arpels Collection

โครงสร้างใยตาข่ายยืดหยุ่นร้อยแผ่นทองคำสีเหลืองทรงหกเหลี่ยมฝังเพชรเดี่ยวในร่องรูปดาวตรงศูนย์กลาง อันถือเป็นเทคนิคการฝังอัญมณีขึ้นตัวเรือนเพื่อก่อประกายระยิบระยับราวกับหมู่ดาวบนฟากฟ้าของเครื่องประดับ Ludo (ลูโด) ถูกนำมารังสรรค์เป็นสายคาดนาฬิกาข้อมือรองรับกรอบตัวเรือนติดตั้งโมทิฟทองฝังเพชรทำหน้าที่เป็นฝาปิดซ่อนหน้าปัดบอกเวลารุ่นปีค.ศ. 1947 ชิ้นนี้

สร้อยข้อมือซ่อนเวลา (Secret wristwatch) ปีค.ศ. 1951
ตัวเรือนทองคำสีเหลืองประดับเพชร
Van Cleef & Arpels Collection

หน้าปัดสร้อยข้อมือซ่อนเวลารุ่นปีค.ศ. 1951 เรือนนี้ อาศัยงานฝังเพชรเรียงแถวเดี่ยวตลอดแนวกรอบหน้าปัดตอนบน และล่าง ทวีความโดดเด่นให้แก่ลายเกลียวของสายคาด ซึ่งสรรค์สร้างขึ้นจากการใช้เทคนิคฟั่นเกลียวเส้นทองคำสีเหลืองที่เมซงริเริ่มนำมาใช้เมื่อปีค.ศ. 1946

เกี่ยวกับ Van Cleef & Arpels
Van Cleef & Arpels ก่อตั้งขึ้น ณ อาคารเลขที่ 22 ของจัตุรัสว็องโดมแห่งกรุงปารีสเมื่อปีค.ศ. 1906 หลังการสมรสระหว่างอัลเฟร็ด แวน คลีฟกับเอสเธอร์ (หรือเป็นที่รู้จักในชื่อฝรั่งเศสว่า “เอสแต็ลล์”) อารเปลส์ในปีค.ศ. 1895 เป็นเวลากว่าหลายทศวรรษที่ความเป็นเลิศทางการสร้างสรรค์ของเมซงผู้ผลิตเครื่องประดับอัญมณีชั้นสูง และนาฬิกาข้อมือได้นำมาซึ่งชื่อเสียงอันเป็นที่กล่าวขวัญและยอมรับไปทั่วโลก ณ จุดบรรจบระหว่างประดิษฐกรรมกับความฝัน  Van Cleef & Arpels สืบทอดความเป็นนิรันดร์ให้แก่บรรดางานออกแบบ อันมีความโดดเด่นเป็นหนึ่ง ควรค่าแก่การเป็นสัญลักษณ์ประจำเมซงมาจวบจนปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นเทคนิคฝังอัญมณีขึ้นตัวเรือนแบบซ่อนหนามเตย (Mystery Set), กระเป๋าเครื่องประดับมิโนดิเอร (Minaudière), สร้อยคอสายซิปซึ่งดัดแปลงวิธีสวมใส่ได้ ตลอดจนแผ่นโมทิฟอัลลองบรา (Alhambra) การเลือกใช้แต่เพียงรัตนชาติอันมีความพิเศษเป็นเลิศในการจุดประกายอารมณ์ ร่วมกับไหวพริบในการพลิกแพลงทักษะความชำนาญแขนงต่างๆ ทางงานหัตถศิลปจากแผนกห้องปฏิบัติการผลิตงานสร้างสรรค์ ได้ก่อกำเนิดคอลเลกชันเครื่องประดับอัญมณี และเครื่องบอกเวลาสุดวิจิตรบรรจงในการจุดประกายความฝัน และความสุขได้อย่างแท้จริง ไม่ว่าจะได้รับแรงบันดาลใจจากธรรมชาติ, แฟชัน, นาฏกรรม หรือกระทั่งในโลกแห่งจินตนาการ บรรดาผลงานสร้างสรรค์ของเมซงล้วนใบเบิกทางให้ก้าวเข้าสู่อาณาจักรแห่งความงาม และความกลมกลืนซึ่งอยู่เหนือกระแสความนิยมของยุคสมัย

เกี่ยวกับ Les Jardins Secrets by Van Cleef & Arpels
Les Jardins Secrets by Van Cleef & Arpels หรือ “สวนลับแห่ง Van Cleef & Arpels” คือพื้นที่ส่วนหนึ่งภายในบูติกซึ่งถูกจัดขึ้น และออกแบบไว้รองรับบรรดาผลงานจากการคัดเลือกอย่างพิถีพิถันตามแนวทางนิทรรศการในแต่ละครั้ง เพื่อให้ผู้สนใจได้เข้าชม และสัมผัสถึงความมหัศจรรย์ในมรดกแห่งเมซง เฉกเช่นผลักบานประตูเข้าสู่ดินแดนประวัติศาสตร์ทางการสร้างสรรค์ ด้วยเหตุนั้น จึงเท่ากับว่า Van Cleef & Arpels ได้แบ่งปันค่านิยมหลักขององค์กร ทั้งในส่วนของการใช้ความคิดสร้างสรรค์, การส่งผ่าน และเผยแพร่องค์ความรู้ เป็นการส่งเสริมสุนทรียศาสตร์อันมีต่อธรรมเนียมหัตถศิลป์, ไหวพริบในการพลิกแพลงทักษะความชำนาญด้านเครื่องประดับ และนวัตกรรมทางการผลิตขององค์กรได้อย่างต่อเนื่อง

@vancleefarpels #VanCleefArpels #VCAwatch