RAYMOND LORETAN

บุคคลสำคัญที่ยืนอยู่เบื้องหลังความสำเร็จของ Grand Prix d’Horlogerie de Genève (GPHG) ในฐานะประธานมูลนิธิผู้ขับเคลื่อนงานประกาศรางวัลอันทรงเกียรติของโลกนาฬิกามาตั้งแต่ปี 2018 ชีวิตการทำงานของเขาผสานประสบการณ์ด้านการทูต การบริหาร และสื่ออย่างลึกซึ้ง ทำให้เขาเป็นผู้นำที่มีมุมมองกว้างไกลและเข้าใจความเชื่อมโยงระหว่างวัฒนธรรม ศิลปะ และอุตสาหกรรมหัตถศิลป์ระดับสูง

จากประวัติการเริ่มเส้นทางอาชีพในกระทรวงการต่างประเทศ ก่อนจะก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งสำคัญมากมาย อาทิ เอกอัครราชทูตประจำสิงคโปร์และบรูไน รวมถึงกงสุลใหญ่ที่นิวยอร์ก ประสบการณ์บนเวทีนานาชาติเหล่านี้หล่อหลอมให้เขาเป็นนักประสานงาน ผู้สร้างความร่วมมือ และนักบริหารที่มีวิสัยทัศน์ ก่อนก้าวเข้าสู่โลกของ GPHG เขายังเคยดำรงตำแหน่งประธาน Swiss Broadcasting Corporation (SRG SSR) และมีบทบาทสำคัญในแวดวงธุรกิจด้านการแพทย์และการลงทุนด้วย

ภายใต้การนำของ Raymond Loretan ตั้งแต่ปี 2018 เป็นต้นมา ทำให้งานประกาศรางวัล GPHG ได้รับการยกระดับด้วยแนวคิดความเป็นกลาง ความโปร่งใส และความเป็นสากล จากการก่อตั้งระบบ “Academy” ทำให้งานมีความหลากหลายและยุติธรรมมากขึ้น พร้อมผลักดันให้ GPHG กลายเป็นเวทีที่ไม่เพียงมอบรางวัล แต่ยังสะท้อนพลังของงานหัตถศิลป์ที่สืบทอดมานานหลายศตวรรษอย่างแท้จริง

Q: GPHG ปีนี้เป็นอย่างไรบ้าง แตกต่างจากปีก่อนๆ ไหม?
ทุกปีมันดีขึ้นกว่าเดิมครับ เพราะช่างนาฬิกามีความคิดสร้างสรรค์ขึ้นเรื่อยๆ มีนวัตกรรมใหม่ๆ เกิดขึ้นเสมอ และเรามักเห็นว่าเมื่อสภาพเศรษฐกิจยากขึ้น ความมีชีวิตชีวาของงานสร้างสรรค์ก็ยิ่งเด่นชัด ฉะนั้นผมคิดว่าปีนี้ต่างจากปีอื่นๆ คือดีขึ้นกว่าเดิม ซึ่งถือเป็นความยอดเยี่ยมอย่างแท้จริง เมื่อดูนาฬิกาที่เข้าชิง คุณก็เห็นได้เลยว่าทั้งคัดสรรมาอย่างดีและงดงามมากครับ

Q: ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เราได้เห็นแบรนด์อิสระหรือไมโครแบรนด์เพิ่มมากขึ้นในการประกวด ขณะที่แบรนด์ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานหรือแบรนด์ใหญ่ๆ มีน้อยลง พวกเขายังคงให้ความสนใจกับรางวัลนี้หรือไม่?
แน่นอนครับ ยังมีตัวแทนจากแบรนด์ใหญ่จำนวนมาก และยังมีความสมดุลกับแบรนด์ใหม่ๆ ที่เพิ่มเข้ามาในการประกวด แต่การเปลี่ยนแปลงนี้เป็นเรื่องธรรมชาติ และไม่ใช่สิ่งที่ต้องกังวล เราต้องอธิบายกระบวนการคัดเลือกใหม่ๆ อยู่เสมอ จุดประสงค์ของงาน Grand Prix d’Horlogerie de Genève ไม่เคยเปลี่ยน เราต้องการให้แบรนด์ใหญ่เข้าร่วมและคว้ารางวัล เพราะเป็นการยืนยันความเป็นเลิศของพวกเขา ส่วนแบรนด์ใหม่ ถ้าชนะก็ถือเป็นการสถาปนาตัวเอง และเป็นเหมือนเวทีส่งต่อสู่ความสำเร็จของพวกเขา

Q: ในปีนี้ GPHG ประกาศรางวัลทั้งหมด 20 รางวัล จำนวนรางวัลนี้ถือว่ามากหรือน้อยในมุมมองของคุณ?
ปีนี้เรามี 15 รางวัลหลักและ 5 รางวัลพิเศษครับ เป็นคำถามที่ดี เพราะมันเป็นจำนวนหมวดหมู่ที่เยอะพอสมควร เราถามตัวเองทุกปีว่า ควรลดไหม? ควรเพิ่มไหม? ควรปรับหมวดหมู่หรือไม่? เราปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเสมอ แต่การลดนั้นยาก เพราะอุตสาหกรรมมีความหลากหลายมาก อย่างไรก็ตาม แนวโน้มสำหรับเราคือทำให้รางวัลมีจำนวนน้อยลง แต่มีคุณภาพยิ่งขึ้น

Q: ถ้าลดหมวดหมู่รางวัลไม่ได้ ถ้าเช่นนั้น เพิ่มได้ไหม?
การเพิ่มหมวดไม่น่าจะดีครับ เหตุผลเชิงปฏิบัติก็มี เพราะพิธีมอบรางวัลต้องจัดให้เสร็จในสองชั่วโมง หากเพิ่มหมวดรางวัล เราอาจต้องเปลี่ยนรูปแบบการมอบรางวัล เช่น ทำตามงานอื่นที่ไม่ได้ประกาศทุกรางวัลบนเวที หรือจัดเป็นหลายงาน แต่ตอนนี้เรายังไม่มีศักยภาพจะทำเช่นนั้น ผมอยากบอกว่า นี่คือเรื่องที่เราถกเถียงกันทุกปี เพราะเมื่อพิธีสิ้นสุด เราจะเริ่มประชุมสรุปเดือนธันวาคม จากนั้นช่วงมกราคม พอถึงกุมภาพันธ์จะเป็นเวลาสร้างสรรค์ของ GPHG ประจำปีแล้ว เราจะถามคำถามพวกนี้ทั้งหมดและตัดสินใจกันในเดือนมีนาคม กระบวนการคิดนี้เกิดขึ้นทุกปี เราสร้างหมวดใหม่บ้าง ยกเลิกบางหมวดบ้าง ซึ่งขึ้นกับการวิเคราะห์ของคณะกรรมการในแต่ละปี

Q: สมาชิก Academy บางคนไม่เกี่ยวข้องกับวงการนาฬิกาหรือไม่ได้อยู่ในวงการนี้เลย เหตุใดพวกเขาจึงได้รับเลือกเข้าร่วมโหวตผลงาน?
เพราะเราต้องการให้มีการมองนาฬิกาในทุกมิติ มุมมองจากคนนอกวงการนาฬิกาก็มีประโยชน์ เช่นด้านสุนทรียศาสตร์ การออกแบบ หรือแฟชั่น แน่นอนว่าส่วนใหญ่ยังเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านนาฬิกา แต่การมีหลายมุมมองทำให้การพิจารณาดีขึ้น การประชุมของคณะกรรมการเป็นการสนทนาทั้งวัน และลงคะแนนลับต่อหน้าทนายความในตอนจบ

Q: สมาชิก Academy เพิ่มขึ้นทุกปี จะมีการจำกัดจำนวนไหม?
ตอนนี้ยังไม่มีครับ ผมเคยตั้งเป้าไว้ว่าอยากได้ 1,000 คนภายในปี 2020–2025 ซึ่งปัจจุบัน เรามีสมาชิก Academy ประมาณพันกว่าคนแล้ว ถือว่าเป็นไปตามเป้าหมายที่ผมตั้งไว้ อย่างไรก็ตาม แม้เราจะไม่ได้มีการจำกัดจำนวนสมาชิก แต่การเพิ่มจำนวนสมาชิกจากนี้ไป เราต้องดูคุณภาพเป็นหลัก เราจะเข้มงวดขึ้นในการคัดเลือกและดำรงอยู่ของความเป็นสมาชิกในแต่ละวาระ เพราะสมาชิกไม่ได้อยู่ตลอดไป อาจจะอยู่ได้ 3 ปีแล้วต้องมีการพิจารณาใหม่ ซึ่งเรากำลังพัฒนาหลักสูตรความรู้เพิ่มเติมให้นักวิชาการเหล่านี้ด้วย นี่คือเป้าหมายของ 5 ปีข้างหน้า

Q: ความท้าทายที่สุดสำหรับคุณในฐานะประธาน GPHG คืออะไร?
ความท้าทายคือมอบพันธกิจที่ถูกต้องให้กับงานนี้ เพราะตอนนี้ความคาดหวังสูงมาก เราต้องยกระดับคุณภาพของกระบวนการคัดเลือก เราทำแล้วด้วยการสร้าง Academy และเรายังต้องพัฒนากระบวนการของคณะกรรมการ เพราะนี่คือพื้นฐานความน่าเชื่อถือของเรา อีกด้านคือการส่งเสริมการศึกษา ให้ผู้ชมโดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ได้กลับมาชื่นชมงานหัตถศิลป์ และผลักดันให้นาฬิกาถูกยอมรับว่าเป็น “ศิลปะ” ด้วย นี่จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมเราจึงจัดนิทรรศการในพิพิธภัณฑ์ครับ