IN SEARCH OF THE UNIQUE

หลายปีที่แล้วการประมูลนาฬิกาคอลเลคชั่นที่ไม่มีใครรู้จึกมาก่อนคอลเลคชั่นหนึ่งของ Patek Philippe ตัวเรือนไทเทเนียมที่ทำลายสถิติที่เคยมีมาชี้ให้เราได้เห็นความจริงบางประการ นั่นคือ นาฬิกา Patek ที่ไม่ได้ทำจากโลหะมีค่าอาจจะมีค่ามากกว่านาฬิกาของแบรนด์ที่ทำจากทองคำหรือเท่าเทียมกับแพลตทินัมก็ได้ และสำหรับลูกค้าที่เหมาะสม อะไรก็เป็นไปได้ทั้งนั้น เรารู้จักนาฬิกาไทเทเนียมมากมายที่ Patek Philippe สร้างขึ้นเพื่อใช้ประมูลในงานการกุศล แต่แนวคิดเรื่องสิ่งประดับทั้งห้า ซึ่งรวมถึง Sky Moon Tourbillon และ Calatrava บางเฉียบที่มีอัญมณีเม็ดใหญ่แบน ประดับไว้ที่ด้านหลังตัวเรือน แทนการใช้คริสตัลแซฟไฟร์ เป็นสิ่งที่เหนือจินตนาการ  ไม่ว่าผู้ขายจะเป็นใคร จะมีเพียงนักสะสมตัวยงของ Patek Philippe เท่านั้นที่ได้ครอบครองนาฬิกาเรือนพิเศษที่น่าจดจำนี้

คนคนนั้นยังไม่เป็นที่เปิดเผยว่าเป็นใคร แต่การประมูลครั้งนั้นก็ทำให้เราได้เห็นการประดิษฐ์นาฬิกาตามสั่งของลูกค้าซึ่งเป็นความลับสุดยอด ซึ่งสั่นสะเทือนตลาดนาฬิกาปัจจุบันที่ความพิเศษจำเพาะสำหรับคนคนเดียวเช่นนี้กลายมาเป็นสิ่งที่ขายได้ คุณจะได้กลับไปเท่าไรก็ขึ้นอยู่กับว่ากระเป๋าคุณลึกแค่ไหน คุณรอได้นานเท่าไร และบางครั้ก็ขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์ระหว่างคุณกับผู้หลักผู้ใหญ่ในแบรนด์ อย่างน้อยก็สำหรับ Patek Philippe

ธรรมเนียมการประดิษฐ์นาฬิกาที่ไม่เหมือนใครสำหรับลูกค้าที่มีความคิดแตกต่างนี้เกิดขึ้นในวงการนาฬิกามานานแล้ว และตัวอย่างที่พูดถึงบ่อยที่สุดคือ Supercomplication จาก Patek Philippe สำหรับ Henry Graves Jr หรือ Abraham Louis Breguet สำหรับ Marie Antoinette เมกาคอมพลิเคชั่นเลขอ้างอิง 57260 รุ่นปีที่แล้วจาก Vacheron Constantin ที่ได้รับมรดกจากนาฬิการุ่นก่อนก็เป็นผลพวงจากภารกิจส่วนบุคคล และแน่นอนว่า ตัวเลือกสำหรับนักสะสมในปัจจุบันก็มีมากมายกว่าที่ผ่านมา เริ่มตั้งแต่ Vacheron Constantin ที่ผลิตหน้าปัดตามคำสั่งลูกค้า จนกระทั้งถึงนาฬิกาที่มีความซับซ้อนมากๆ

ในหลาย ๆ กรณี นาฬิกา Métiers d’ Art ที่แบรนด์ต่าง ๆ นำออกแสดงที่งาน SIHH และ Baselworld ก็ไม่ต่างจากหน้าร้านที่แสดงให้เห็นว่าหากจะสั่งทำนาฬิกาแล้วคุณจะทำอย่างไรได้บ้าง ลองดูคอลเลคชั่น “Hybris Artistica” ของ Jaeger-LeCoultre ที่เพิ่งเปิดตัวเมื่อไม่นานมานี้ การเน้นที่หน้าปัดเคลือบและมีความเป็นศิลปะของแบรนด์ Vacheron Constantin, Piaget, Laurent Ferrier และ Jaquet Droz หรือ นาฬิกาที่สวยงามไม่ซ้ำใครที่ Cartier ปล่อยออกมาในงาน SIHH แต่ละปี  จะเห็นว่าแต่ละเรือนล้วนเป็นแรงบันดาลใจให้กับนักสะสมที่ต้องการสิ่งที่สร้างมาเพื่อความต้องการจำเพาะของพวกเขาทั้งนั้น

อันที่จริง ที่ Cartier แต่ละปีบริษัทได้รับออเดอร์กว่าพันออเดอร์ ตั้งแต่การตกแต่งตัวเรือนไปจนถึงการจัดอัญมณีราคาแพง และออเดอร์ที่มีบ่อยที่สุดคือการขอให้ใส่สิ่งที่รักลงไปบนหน้าปัด

ที่ Vacheron Constantin ทุกคนสามารถจองคิวผ่านร้านที่ Bond Street เพื่อเข้าถึงบริการ Ateliers Cabinotiers สำหรับการประดิษฐ์นาฬิกาตามคำสั่งลูกค้าได้ ซึ่งเป็นฝ่ายที่ประดิษฐ์นาฬิกา 57260 นั่นเอง ลูกค้าสามารถพูดคุยกับผู้อำนวยการร้าน จากนั้นข้อมูลจะถูกบันทึกและส่งไปยังแผนก Ateliers Cabinotiers ในนครเจนีวา ลูกค้าบางรายอาจได้รับเชิญให้ไปพบกับทีมงาน Ateliers Cabinotiers หากออเดอร์มีความซับซ้อนมาก ในขณะที่จะมี “คณะกรรมการด้านจริยธรรม” คอยตรวจสอบทุก ๆ ออเดอร์ ระยะเวลาที่ลูกค้าต้องรออาจมีตั้งแต่ 12 เดือนจนถึง 8 ปี สำหรับ 57260

นาฬิกาฝังเพชรอันเป็นเอกลักษณ์ ประดิษฐ์โดย Struthers London ราคาสำหรับรุ่นสั่งทำเริ่มต้นที่ £30,000

นาฬิกา Patek Philippe เรือนเดียวในโลก ตัวเรือนไทเทเนียม ฝาหลังตัวเรือนเป็นเพชร จัดประมูลโดย Sotheby ในปี 2014

Maitre Cabinotier Astronomica ที่ซับซ้อน จาก Atelier Cabinotiers แบรนด์Vacheron Constantin

นาฬิการุ่นหนึ่งที่เริ่มต้นจากการประดิษฐ์ตามคำสั่งลูกค้าจนกลายมาเป็นการผลิตจำเพาะเพื่อจำหน่ายคือ Jaeger-LeCoultre Reverso ที่เกิดเป็นตำนานขึ้นจากการที่แบรนด์สามารถแกะสลักและลงสีบนแผ่นฝาหลังตัวเรือนที่เปิดปิดได้ ปัจจุบันช่องทางออนไลน์ (personalization.jaeger-lecoultre.com) มีตัวเลือกสำหรับการประดับตกแต่งตามสั่งมากมาย ร่วมถึงมีช่องทางสำหรับออเดอร์ที่ซับซ้อนมากด้วย ยกตัวอย่างเช่น แบรนด์มอบหมายให้สตูดิโอที่โรงงาน Le Sentier เป็นสถานที่สำหรับผลิตฝาหลังตัวเรือน Reverso เคลือบโดยเฉพาะ

Jaeger-LeCoultre เพิ่งเปิดบูติกในลอนดอนเมื่อต้นปี  “Atelier Reverso” เป็นต้นแบบให้กับ Duo และ Duetto Reverso (โมเดลที่ดูเวลาได้สองไทม์โซน โดยมีหน้าปัดอยู่ทั้งสองด้าน จึงไม่มีด้านหลังตัวเรือนสำหรับประดับตกแต่ง) และมีหน้าปัดรูปแบบแตกต่างกันไปสำหรับ GMT ซึ่งรวมถึงไม้ประดับหน้าปัดเปลือกหอยมุก อัญมณี และมีหลากหลายสีสันให้เลือก นอกจากนั้นยังมีสายหลายแบบอีกด้วย (ซึ่งกำลังเป็นที่นิยมในวงการนาฬิกา)

แต่สำหรับนักสะสมหลายคนแล้ว การตามล่าเสาะหาสิ่งที่แปลกแตกต่างอาจนำพาพวกเขาให้ออกห่างจากความเป็นตัวตนของแบรนด์นั้น ๆ และอาจจะไม่จำเป็นต้องไปตามหาถึงสวิตเซอร์แลนด์ก็ได้ กรณีของนาฬิกาสั่งผลิตรุ่น Isle of Man ของ Roger Smith เป็นที่รู้กันดีในหมู่คนที่ต้องเตรียมพร้อมรับมือกับการรอคอยเป็นเวลาหลายปีและราคาที่สูงถึงหกหลัก แต่ปัจจุบันมีตัวเลือกใหม่ ที่ราคาพอเอื้อมถึงออกมามากขึ้น

Struthers London ทีมสองสามีภรรยาผู้อยู่เบื้องหลังนาฬิกาเซ็ตประวัติศาสตร์ที่ทำขึ้นด้วยความร่วมมือกับบริษัทผลิตรถยนต์ Morgan นำเสนอนาฬิกาตามสั่งที่ให้กลไกในตำนานที่ทำขึ้นโดยเฉพาะ ตัวอย่างหนึ่งที่น่าสนใจคือ นาฬิกาผู้หญิงที่นำเพชรทรงบาแก็ตจากต่างหูวินเทจ Tiffany ของลูกค้า มาประดับบนนาฬิกา นักประดิษฐ์เริ่มต้นออกแบบใหม่ทั้งหมด ทั้งตัวเรือน หน้าปัด เข็ม และการจัดวาง โดยใช้นักประดิษฐ์ฝีมือดีที่มีใน Birmingham Jewellery Quarter ซึ่งเป็นฐานการผลิต Struthers

ภายในนาฬิกาเรือนนี้ใช้กลไก IWC จากปี 1940s ไม่ใช่กลไก Calibre  ที่ใครๆ คาดไว้เสียทีเดียว แต่เป็นกลไกที่มีการสลักลวดลายสวยงามลงไปบนบริดจ์ทำให้งดงามมากขึ้น

“สิ่งหนึ่งที่สำคัญที่สุดสำหรับลูกค้าคือการไปเยือนสตูดิโอ การได้พูดคุยเรื่องนาฬิกา และการได้เห็นนาฬิกาเรือนนั้นออกมาเป็นรูปเป็นร่าง” Craig Struthers นักประดิษฐ์นาฬิกากล่าว เขาสามารถผลิตนาฬิกาตามสั่งได้ประมาณ 10 เรือนต่อปี สนนราคาเริ่มต้นที่ประมาณ £30,000 ตัวเลือก “นาฬิกาตามสั่ง” ใหม่คือการนำเอาดีไซน์ของ Struthers มาปรับตามความต้องการลูกค้า คือ นาฬิกาสตรีทรงแปดเหลี่ยม Kelso เป็นบริการที่มีราคาเริ่มต้นที่ £16,500 ปัจจุบันกำลังดำเนินการสำหรับนาฬิกาบุรุษอยู่

Garrick น้องใหม่สัญชาตินอร์เวย์ก็มีความกระหายในการประดิษฐ์นาฬิกาตามสั่งเช่นกัน โดย Dave Brailsford ผู้ก่อตั้งร่วม รายงานว่าในปีที่ผ่านมา บริษัทยังไม่ได้ผลิตนาฬิกาที่เขาเรียกว่าเป็นนาฬิกา “มาตรฐาน” เลย นาฬิกาดั้งเดิมของแบรนด์รุ่น Shaftesbury ถูกออกแบบด้วยแนวคิดการผลิตเฉพาะ โดยมีหน้าปัดแบบโมดูลาร์ที่มีหน้าปัดให้เลือกหลายสี พร้อมทั้งเข็ม เสียงเตือน และสามารถเลือกกลไก Unitas ขัดแต่งปราณีตที่เผยให้เห็นบาลานซ์ไร้สปริงแบบผลิตเองของ Simon Michelmayr ได้อีกด้วย ทำให้มียอดสั่งผลิตเข้ามาล้นหลาม

Garrick ยังคงเปิดโอกาสให้ลูกค้าได้มีส่วนร่วมอย่างมากในกระบวนการสร้างสรรค์ เช่นเดียวกันกับ Struthers โดยมีพื้นที่ออนไลน์ให้ลูกค้าได้ชมรูปภาพนาฬิกาเรือนพิเศษจากห้องประดิษฐ์จริงในทุกขั้นตอนด้วย

“สำหรับนักสะสมโดยทั่วไปแล้ว ในตลาดนาฬิกามีนาฬิกาและแบรนด์ต่าง ๆ มากมาย แต่นักสะสมต้องการสิ่งที่แตกต่างไม่เหมือนใคร” Brailsford กล่าว “ตอนแรกผมคิดว่าเราจะประดิษฐ์นาฬิกาตามสั่งสัก 2-3 เรือนทุก ๆ 3-4 เดือน แต่ตอนนี้เรามียอดสั่งผลิตเข้ามาล้นมือ”

ดูเหมือนว่า ถ้าคุณเสนอบริการ ก็จะมีคนเข้ามาใช้บริการอยู่เสมอ โดยเฉพาะถ้าตั้งราคาแบบเอื้อมถึงเหมือน Garrick ที่ตั้งราคาเริ่มต้นหลักพัน แม้ว่าต่อไป Garrick อาจมีมูลค่าสูงขึ้น เนื่องจากแบรนด์เริ่มใช้งานกลไกสุดพิเศษ (ที่ใช้บาลานซ์ของ Michelmayr) ที่ผลิตให้แบรนด์ โดย UhrTeil บริษัทผู้ผลิตนาฬิกาสวิส Andreas Strehler

Brailsford รายงานถึงความต้องการสิ่งประดิษฐ์ที่ยังหลั่งไหลเข้ามาอย่างต่อเนื่อง และแนวคิดจากลูกค้าที่มักมีแบบวาดพร้อมลายละเอียดมานำเสนอด้วย แม้ว่าจะยังขาดความเป็นไปได้ในการประดิษฐ์ให้เป็นนาฬิกาโดยเฉพาะเรื่องขนาดของกลไกอยู่ อย่างไรก็ตาม สำหรับนาฬิกาที่ซับซ้อนมาก ๆ และคอมพลิเคชั่นสูง ๆ ลูกค้ายังต้องไปที่สวิตเซอร์แลนด์ซึ่งมี Strehler ให้บริการอยู่

บริษัท Strehler อายุ 44 ปีแห่งนี้โดยเด่นด้านเครื่องวัดเวลา ซึ่งประดิษฐ์กลไกซับซ้อนที่น่าประทับใจมากมายในช่วง 4 ปีที่ผ่านมา มีตั้งแต่กลไกที่สามารถบอกข้างขึ้นข้างแรมได้อย่างแม่นยำ ไปจนถึงสามารถบอกความเบี่ยงเบนของวันที่มีทุก ๆ 2 ล้านปีได้ นาฬิกาเหล่านั้นคือนาฬิกาที่มีการประกาศต่อสาธารณชนว่ากำลังอยู่ในกระบวนการผลิต ทั้งนี้ แม้แต่นาฬิกาเหล่านี้ก็ยังจบลงที่รูปแบบการผลิตเพื่อจำหน่าย เมื่อถึงมือนักสะสม

แต่ Strehler ก็ยังประดิษฐ์นาฬิกาที่มีการออกแบบใหม่ตั้งแต่ต้นด้วยเช่นกัน นอกจากกลไกใหม่ล่าสุดอย่างเป็นทางการหลายกลไกแล้ว ยังมีอีก 3 กลไกที่จบลงด้วยการถูกพัฒนาไปเพื่อใช้กับนาฬิกาผลิตตามสั่ง

นอกจากนั้น ทุกครั้งที่ Strehler ประดิษฐ์ชิ้นส่วนนาฬิกา เขาจะประดิษฐ์ชิ้นส่วนสำรองที่เหมือนกันอีกหลายชิ้นที่มีความทนทานเหมือนกัน เพื่อใช้สำหรับนาฬิกาที่อาจส่งมารับบริการในอีกหลายปีข้างหน้าด้วย Strehler จ่ายเงินให้กับนายหน้าที่แนะนำลูกค้าให้แบรนด์ด้วยหากแบรนด์ได้ผลิตนาฬิกาตามสั่ง โดยราคาเริ่มต้นของนาฬิการุ่น Time Shadow อยู่ที่ CHF 57,000 จนถึงหลักล้านสำหรับ Grand Complication ที่เขากำลังประดิษฐ์อยู่ แน่นอนว่าเป็นเงินจำนวนมาก แต่ก็ยังไม่ถึงครึ่งหนึ่งของราคา Sky Moon Tourbillon รุ่นไทเทเนียมในการประมูล ที่คงไม่มีอีกแล้ว

กลไก IWC ตกแต่งสไตล์วินเทจในนาฬิกาฝังเพชรจาก Struthers London